विंदा कवी तर होतेच शिवाय ते एक लघुनिबंधकार, समीक्षक व भाषांतरकारही होते. त्यांनी इंग्रजीतही कविता लेखन केले आहे. तसेच त्यांच्या बालकावितांचेही कितीतरी काव्यसंग्रह प्रसिद्ध आहेत... त्यांना साहित्यातील सर्वोच्य समजल्या जाणाऱ्या ज्ञानपीठ पुरस्काराने सम्मानित करण्यात आले होते. या शिवाय 'केशवसुत सम्मान', 'Soviet Land Nehru Literary Award', 'कबीर सम्मान', 'साहित्य अकादमीची fellowship' अशा इतरही काही पुरस्कारांनी नावाजण्यात आले होते.
नवकविता ही मराठी कवितेच्या विकासातील एक महत्वाची आणि क्रांतीसदृश घटना; केशवसुत ते कुसुमाग्रज या कालखंडातील रोमांटीक कवितेपासून अलग होऊन आपले मुल्यगर्भ वेगळेपण सिद्ध करणारी व नवी अभिरुची घडवणारी. या नव्या उलता-पालथित करंदीकरानि केलेले कार्य मोठे आहे. आशयाच्या किंवा घाटाच्या बाबतीत कसलाही साचा पुढे न ठेवता, जाणीवेचा मुक्त शोध घेणारी, सत्याच्या दर्शनासाठी अस्वस्थ होणारी, ज्ञान-विज्ञानाला सामोरी जाणारी, कठोर सामाजिक वास्तवाला भिडू पाहणारी, विचार भावना व संवेदना यांचा संमिश्र वेध घेणारी, अशी ही कविता एकाच वेळी गहन सांस्कृतिक संदर्भांना आत्मसात करते आणि रूढ संकेतांना धुडकावून लावते. तिच्यातील रांगडा जोमदारपणा, खोल चिंतनशीलता आणि मर्मभेदक उपहास रसिकांच्या हृदयाला तसाच डोक्यालाही जाऊन भिडतो. तिचा फटकळपणा आणि रोखठोकपण बोचला तरी हवाहवासा वाटतो; कारण मूलतः माणसावरील अपार प्रेमातूनच तो जन्माला आलेला असतो. करंदीकरांच्या कवितेची फिरत इतकी विविध व विलक्षण आहे कि तिचे यथार्थ दर्शन घडवणे हे एक आव्हानच आहे....
'संहिता - विंदा करंदीकरांची निवडक कविता' ह्या पुस्तकातून.
कधी येतसे क्षुद्रता कस्पटाची; कधी वाढता वाढता व्योम व्यापी
कधी धावतो विश्व चुंबावयाला; कधी आपणाला स्वहस्तेच शापी ||
कधी याचितो सत, कधी स्वप्नं याची; कधी धावतो काळ टाकुनी मागे
कधी वर्षतो अमृताच्या सरी अन; कधी मृत्यूची भाबडी भीक मागे ||
कधी दैन्यवाणा, निराधार होई; कधी गूढ, गंभीर आत्मप्रकाशी
कधी गर्जतो सागराच्या बळाने; कधी कापतो बोलता आपणांशी ||
कधी आपणा सर्व पिंडात शोधी; कधी पाहतो आत्मरुपात सारे
कधी मोजितो आपणाला अनंते; अणुरूप होती जिथे सूर्य तारे ||
टळेना अहंकार साध्या कृतीचा; गळेना महापुच्छ स्वार्थी स्मृतींचे
कधी घेतसे सोंग ते सत्य वाटे; कधी सत्य ते वाटते सोंग साचे ||
कधी संयमी, संशयात्मा, विरागी; कधी आततायी, कधी मत्तकामी
असा मी... तसा मी.... कसा मी कळेना.... स्वतःच्या घरी दूरचा पाहुणा मी!
विंदाच्या कविता म्हणजे पर्वणीच..
उत्तर द्याहटवा